„…raczej nie mam zaufania”

Jak pokazują badania nt. poziomu zaufania Polaków, nieufność do innych niezmiennie przeważa nad otwartością i ufnością. Co więcej w ciągu ostatnich dwóch lat coraz więcej osób prezentuje taką postawę. Niepokojący jest fakt, że nieufność w stosunkach z innymi najczęściej deklarują ludzie młodzi.

Zaufanie jest jednym z najważniejszych elementów w życiu społecznym. Bez przekonania, że można wierzyć drugiej osobie nie da się dobrze funkcjonować ani w rodzinie, ani w biznesie, ani w społeczeństwie. Mówi się, że w kraju mamy coraz bardziej efektywne jednostki i niezmiennie nieefektywną współpracę. Inwestujemy przede wszystkim w kapitał ludzki (wykształcenie, kwalifikacje, zdrowie), nie w kapitał społeczny (relacje, praca zespołowa, działanie na rzecz innych).

Jak więc budować kapitał społeczny, zwiększać poziom zaufania społecznego? Badania, ale przede wszystkim i osobiste doświadczenie dowodzą, że kapitał społeczny jest takim dobrem, które się mnoży, jeżeli się go dzieli. To tak jak z życzliwością – prawdopodobieństwo miłej obsługi wzrasta, gdy jesteśmy przyjaźnie nastawieni do sprzedawcy. Prosta zasada wzajemności. Punktem wyjścia jest więc samo nastawienie – że jeżeli co do zasady uważamy, że innym można ufać, to mamy większe przekonanie, że inni odpłacą nam tym samym. Taka postawa wymaga jednak zmiany nawyków, a to jest jedną z najtrudniejszych rzeczy, z którą człowiek się mierzy.

Drugim ważnym zadaniem jest z pewnością kształtowanie pozytywnych wzorców, w szczególności u ludzi młodych. Często z przekonaniem mówimy, że to młodzież będzie kształtować świat, w którym żyjemy, dlatego inwestujemy w jej edukację. To powoduje, że myślimy o młodzieży tylko w kategoriach przyszłości. A trzeba zacząć teraz. Warto więc poszukać rozwiązań, które mają szansę zadziałać nie w przyszłości, ale teraz.

YouthBank angażuje młodzież teraz. Postrzega młodych ludzi jako tych, którzy mogą zmieniać świat. Nie w przyszłości, ale tutaj i teraz. To międzynarodowy program – w Polsce prowadzony przez Fundację dla Polski – który w unikalny sposób włącza młodzież w działanie na rzecz innych, w ich lokalnych społecznościach. Pokazuje, że warto angażować się w działania, które mają wpływ na nasze życie. Kształtuje wśród młodzieży przekonanie o sile sprawczej ich działań. Uczy odwagi w podejmowaniu decyzji. Pokazując, jak współpracować z ludźmi z różnych środowisk, o różnym światopoglądzie religijnym, kulturowym, etnicznym, uczy młodzież zaufania do siebie i innych. Jednocześnie jest to też program rozwoju osobistego. Pokazuje jak – szanując odmienne przekonania – dochodzić do wspólnych rozwiązań, jak pracować w grupie, umiejętnie korzystać ze swoich doświadczeń.

Obecnie 30 młodych osób z Żuromina, Białobrzegów i Płocka tworzy pierwsze polskie YouthBanki. Przed nimi duże wyzwanie – zachęcić młodzież do większego zaangażowania w życie swojej lokalnej społeczności, udowodnić, że młodzi ludzie mają dobre pomysły, jak na lepsze zmieniać otaczającą ją rzeczywistość i wiedzą jak to zrobić. W tym celu sami pozyskają pieniądze na realizację najlepszych projektów przygotowanych przez młodzież, wspólnie wybiorą ich zdaniem najbardziej wartościowe pomysły i przekażą na ten cel zebrane przez siebie pieniądze, pomogą ich pomysłodawcom je zrealizować.

To duże wyzwanie tak dla młodzieży jak i dorosłych, bo oznacza konieczność zbudowania zaufania. Do młodzieży – że podejmie mądre, przemyślane decyzje i do dorosłych – że zrozumie, iż możliwość popełniania błędów jest zawsze częścią sukcesu.

Czy dadzą radę? Przekonamy się o tym już w czerwcu.

 

* Program YouthBank realizowany jest w ramach programu Obywatele dla Demokracji; warsztaty dla młodzieży współfinansowane są przez Fundację PZU.