Czy filantropię powinno się opodatkować?

Obietnicą filantropii zawsze była możliwość korzystania przez darczyńców z ulg podatkowych w zamian za darowizny przekazywane na wybrane przez nich cele społeczne i w sposób, który uznają za właściwy. Być może to się zmieni.

Wraz pogarszającą się sytuacją gospodarczą wielu państw w związku z kryzysem wywołanym pandemią, coraz częściej słyszy się opinię, że osoby zamożne powinny po prostu płacić większe podatki zamiast „rozdawać” pieniądze. A przynajmniej rządzący powinni mieć możliwość przekierowania środków pozostających w dyspozycji filantropów na ważne z punktu widzenia państwa cele. Regulacje w coraz większym stopniu odzwierciedlają tę logikę np oferując udogodnienia podatkowe dla polskich darczyńców przekazujących pieniądze na cele związane z przeciwdziałaniem COVID-19.

Przykładem ze świata jest propozycja nowych uregulowań podatkowych w USA (Accelerating Charitable Efforts (ACE) Act, S. 1981), które zobowiązują filantropów do określonych wypłat darowizn z ich funduszy filantropijnych (ang. donor-advised funds). W przeciwnym wypadku ich majątek miałby zostać opodatkowany. A są to ogromne kwoty. Jak wskazuje The 2021 DAF Report opublikowany przez National Philanthropic Trust, zgromadzony w nich kapitał to blisko 160 mld dolarów. W ubiegłym roku na konta funduszy wpłynęło prawie 48 mld dolarów, 34 mld zostało przekazanych w formie grantów. Faktem jest, że w dalszym ciągu pozostają tam ogromne aktywa. Frustrację – nie tylko rządzących – wzbudza fakt, że te pieniądze w większości tylko tam „są”, a powinny pomagać w rozwiązywaniu najbardziej palących problemów społecznych teraz. Tak nie jest, bo też logika tego modelu jest inna – możliwość natychmiastowego skorzystania z ulg podatkowych z tytułu przekazanej darowizny i wydatkowanie tych pieniędzy w czasie określonym przez darczyńcę.

Trudno odmówić racji tym, którzy twierdzą, że darowizny nie do końca są pieniędzmi tych, którzy je przekazują. W końcu ulgi podatkowe, z których korzystają prowadząc działalność filantropijną i którą po części ulgi te finansują, to pieniądze podatników. Może więc pytanie o współudział obywateli w określaniu celów społecznych wybieranych przez filantropów nie do końca jest bezzasadne (??)

Może warto, aby filantropi już teraz pomyśleli o tym, jak w swoich strategiach i decyzjach finasowaniu mogą uwzględniać punkt widzenia społeczności, które starają się wspierać.

The 2021 DAF Report dostępny jest TUTAJ.